ENOSI - ALTO ADIGE - BARON DI PAULI

Introductie 

In ieder deel van het land wordt wijn geproduceerd. Daardoor kan de indeling in wijnregio's van Italië samenvallen met de normale indeling in regio's van het land. Hierom worden er diverse wijnregio's onderscheiden, die op hun beurt ook weer in kleinere regio's zijn opgedeeld.

Ongeveer 18% van alle wijn die wereldwijd geproduceerd wordt is afkomstig uit Italië en 30% van alle Europese wijnen komt uit dit land. Desondanks is slechts 8% van de wijnen, die door Nederlanders gedronken worden, Italiaans.

Doordat het land verschillende klimaten kent, koeler en continentaler in het noorden, en warmer in het zuiden, zijn er grote verschillen tussen de wijnbouw van diverse regio's.

Het land kent een grote verscheidenheid aan druivenrassen. De belangrijkste, de Sangiovese, heeft met 71.000 hectare nog steeds een aandeel van minder dan 10% van het totaal.

Meest verbouwde druiven in Italië 

 Italiaanse kwaliteitsaanduiding

De onderstaande indeling is gemaakt in de kwaliteitsaanduiding die men daar kent. Deze is :

• DOCG : Denominazione di Origine Controllata e Garantita → Allerhoogste kwaliteitsnorm : als DOC plus stringente maximale opbrengst per hectare. Wijnen moeten gekeurd worden door een commissie voordat ze gebotteld mogen worden. Anno 2016 kent Italië 74 DOCG wijnen.
• DOC  : Denominazione do Origine Controllata → Een na hoogste kwalificatie : wijn komt van speciaal stuk land. Anno 2012 kent Italië 334 DOC wijnen.
• IGT  : Indicazione Geografica Typica → de wijn komt uit een bepaald geografisch gebied. Niet meer en niet minder. Veelal zijn dit wijnen die om een of andere reden niet in aanmerking komen voor een DOC en kunnen daarom ook topwijnen zijn.
• VdT  : Vino da Tavola → eenvoudige wijnen op basisniveau.

Classico: kan worden gebruikt bij een DOC of DOCG wijn en wordt dan gecombineerd met de streeknaam. Met deze term wordt het kerngebied van de DOC(G) aangeduid.

Riserva: kan worden gebruikt bij een DOC of DOCG wijn en geeft aan dat de wijn een verplichte rijpingsduur heeft gehad. Een wijn met classico of riserva op het etiket betekent over het algemeen ook een betere kwaliteit.

Superiore: betekent dat de wijn 1% meer alcohol heeft dan de "gewone" versie.

Novello: wijnen die in het jaar van de oogst op de markt komen; veelal begin november. Vaak worden deze wijnen gekenmerkt door macération carbonique.

Piëmont en Toscane worden als de kwalitatief beste wijnstreken beschouwd zich uitend in het aantal DOC's en DOCG's.

Wat is het verschil tussen DOC en DOCG?

Het eerste verschil is dat de regels voor het maken van wijn – disciplinare di produzoine – voor DOCG strenger zijn dan voor DOC. Zo kan de maximale oogst voor DOCG variëren van 7 tot 10 ton druiven per hectare (afhankelijk van de DOCG). Aan de andere kant kan het voor DOC oplopen tot 12-13 ton per hectare. Hierdoor moeten DOCG-wijnmakers de beste druiven selecteren en uiteindelijk wijnen van betere kwaliteit produceren. Een ander belangrijk verschil is dat DOCG een "garantie" biedt dat de wijn authentiek is en voldoet aan de kwaliteitsparameters die in zijn discipline zijn gedefinieerd. Terwijl DOC één keer wordt getest voor de hele vintage, is het proces voor DOCG anders. Voor het bottelen wordt elke batch DOCG-wijn afzonderlijk getest. Eerst worden de chemische parameters van de wijn gemeten. Ten tweede wordt de wijn geproefd door een deskundig panel. Er wordt geconcludeerd of de wijn de verwachte aroma's en smaken biedt en geeft daarmee de authentieke stijl van de DOCG goed weer. Alleen als beide tests met succes zijn doorstaan, mag de wijnmakerij Denominazione di Origine Controllata e Garantita op het etiket afdrukken. In "slechte" jaren kunnen wijnmakers ervoor kiezen om hun wijn te downgraden naar het DOC-niveau. Het is vermeldenswaard dat het DOCG-testproces vrij duur is, wat de prijs per fles opdrijft ten opzichte van DOC of IGT.

Wijnen met Beschermde Geografische Aanduiding (IGP of IGT)

IGP staat voor "Indicazione Geografica Protetta" in het Italiaans. Zoals hierboven, mogen Italiaanse wijnmakers de nieuwe term IGP of de traditionele term "Indicazione Geografica Tipica" (IGT) op het etiket gebruiken. Beiden betekenen juridisch hetzelfde. Dus je vindt vaak IGP of IGT op de labels, maar ze zijn gemaakt volgens dezelfde normen. IGT-voorschriften benadrukken de regio waar de wijnen vandaan komen, in plaats van zich te concentreren op een bepaalde wijnbereidingsstijl, omdat het het terroir is dat ze speciaal maakt. In de meeste gevallen zijn de IGT-regels niet zo streng gereguleerd als DOC of DOCG, dus wijnmakers hebben veel meer vrijheid om te experimenteren. Zo staat Roero DOCG slechts één rode druif (Nebbiolo) en één witte druif (Arneis) toe. Maar Salento IGT geeft de wijnmaker de vrijheid om 50 druiven te gebruiken, zolang ze maar in Salento worden geteeld. Een beroemd voorbeeld zijn wijnen met het label Toscana IGT of Toscana IGP, gemaakt volgens de verordening: "Toscano o Toscana". Deze IGT werd ontwikkeld in de jaren 70, toen de wijnmakers van Toscane wilden experimenteren en verder wilden gaan dan de beperkingen van de Chianti. Ze werkten onder Toscana IGT en bedachten fantastische melanges van Sangiovese met Merlot en Cabernet, die internationaal bekend werden als "Super Toscaanse" wijnen.

Generieke wijnen, Vini of Vini di Tavola

Zoals vaak gebeurt in de wijnwereld, is deze categorie complexer dan het lijkt. Het leeuwendeel bestaat uit goedkope tafelwijnen, die helemaal onderaan de kwaliteitspiramide zitten. 54% van alle Italiaanse wijnproductie is eenvoudige vino, die lokaal in grote hoeveelheden wordt geconsumeerd. Maar deze categorie omvat ook een klein percentage hoogwaardige experimentele wijnen. Deze worden geproduceerd door gerenommeerde wijnmakers buiten de vastgestelde DOCG/DOC-regelgeving om. Vaak worden nieuwe wijnen gemaakt als IGT, maar dat is niet altijd mogelijk. Een bekend precedent zijn de "Super Tuscans", die in de jaren 70 opkwamen als vini di tavola voordat IGT werd geïntroduceerd. Een ander voorbeeld is Piemonte, waar veel fascinerende vini's van topkwaliteit te vinden zijn. Deze provincie staat alleen strak gedefinieerde DOCG's en DOC's toe en heeft geen enkele IGT. Voorbeelden van nieuwe Piemontese wijnen zijn een mousserende Nebbiolo-rosé gemaakt met methode champenoise en een sinaasappelwijn gemaakt van de inheemse witte druif Arneis uit Piemonte.

 Fles Formaten 

Demi----------------37,5 cl - Standaard halve fles 
Bouteille------------75 cl - Standaard fles 
Magnum ------------1,5 l - Fles met inhoud van 2 flessen van 75 cl 
Jeroboam ----------3 l - Fles met inhoud van 4 flessen van 75 cl 
Rehoboam---------4,5 l - Fles met inhoud van 6 flessen van 75 cl 
Méthusalem --------6 l - Fles met inhoud van 8 flessen van 75 cl 
Salmanazar--------9 l - Fles met inhoud van 12 flessen van 75 cl 
Balthazar-----------12 l - Fles met inhoud van 16 flessen van 75 cl 
Nabuchodonosor--15 l - Fles met inhoud van 20 flessen van 75 cl Nederlands: ook Nebuchadnezar. 
Melchior-------------18 l - Fles met inhoud van 24 flessen van 75 cl